Het VNR-verslag
De Voluntary National Review (VNR) is het verslag dat België heeft ingediend bij het High Level Political Forum van de Verenigde Naties (HLPF) over de uitvoering van de Agenda 2030 en de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDGs).
Ontdek het rapport
|
Hier vindt u
|
 |
Voluntary National Review België – een collaboratief proces
De beslissing om een tweede VNR te presenteren, maakt deel uit van een reeds lang bestaand engagement van het federale België voor multilateralisme en duurzame ontwikkeling. Sinds 2007 is duurzame ontwikkeling verankerd in de Belgische Grondwet, zodat de beleidsniveaus in hun respectieve bevoegdheden de sociale, economische en ecologische aspecten nastreven.
De uitvoering van de Agenda 2030 en de SDGs vereist een whole of society aanpak en naast de overheden, mobiliseerden ook andere belangrijke stakeholders inclusief het maatschappelijk middenveld en de privé sector zich rond de wereldwijde Agenda 2030.
Het proces van de tweede Review weerspiegelt deze whole of society aanpak. Dit gemeenschappelijk rapport is het resultaat van een samenwerking tussen de verschillende beleidsniveaus en stakeholders en vat samen hoe deze beleidsniveaus in het federale België bijdragen tot de Agenda 2030 en de SDGs. Sinds de laatste VNR uit 2017 voerde ook het Rekenhof in 2020 een analyse uit over de implementatie, opvolging en rapportering door openbare overheden in België (Preparedness Review).
Om het proces zo inclusief mogelijk te maken, kreeg de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO) de opdracht om als centraal aanspreekpunt te fungeren voor het betrekken van verschillende maatschappelijke groepen: werkgeversorganisaties, vakbonden, verenigingen, wetenschap en onderzoek, jongeren en ”Leave No One Behind”. Deze werden in twee fasen betrokken. In eerste instantie werd hun bijdrage over de implementatie van de SDGs verzameld, weerspiegeld met een volwaardige bijdrage in de VNR zelf. In een tweede fase werd een gezamenlijk advies door verschillende adviesraden gevraagd over het ontwerpverslag.
Op deze site vindt u de volledige bijdragen van alle actoren die hebben deelgenomen:
Sterktes, uitdagingen en beleid
De regeringen in België starten van een bevoorrechte positie gezien o.a. het sterk institutioneel kader met betrekking tot duurzame ontwikkeling. Met een sterk ontwikkelde economie, kwaliteitsonderwijs en een relatief lage inkomensongelijkheid hebben wij de mogelijkheid om duurzaamheidsinitiatieven na te streven, zowel intern als extern.
Via internationale acties dragen de regeringen in België bij tot de realisaties van de SDGs in het buitenland. Mondiale duurzame ontwikkeling is al lang een gezamenlijk engagement: bevordering en bescherming van de mensenrechten, doeltreffend en inclusief multilateralisme, internationale solidariteit, uitroeiing van armoede, bestrijding van de klimaatverandering en vermindering van ongelijkheden. Dit engagement kwam bijvoorbeeld tot uiting in de Belgische reactie op de COVID-pandemie, alsook in het zesde Belgische mandaat in de VN-Veiligheidsraad in 2019-2020 en de focus op klimaatveiligheid en kinderen in gewapende conflicten. Ook de rol van koningin Mathilde als SDG Ambassadrice illustreert dit engagement.
Deze tweede VNR toont dat de overheden in België veel beleidsinitiatieven hebben opgezet die een positieve bijdrage leveren aan de SDGs, toch liggen er ook nog veel uitdagingen in het verschiet.
De nationale statistieken tonen ook aan dat de tijd dringt. In 2022 was België slechts voor 20 van de 51 onderzochte indicatoren op weg om de doelstellingen te halen. Een annex bij deze VNR toont meer in detail de evolutie sinds 2000 op een uitgebreide lijst van indicatoren, op nationaal en regionaal niveau.
Belangrijke uitdagingen voor de uitvoering van de 2030-Agenda zijn o.a. uiteraard de gevolgen van de COVID-19-pandemie, het thema van het HLPF van dit jaar, maar ook de toenemende geopolitieke onzekerheid, de klimaatcrisis en het biodiversiteitsverlies, sociale ongelijkheden, het verband tussen digitalisering en duurzame ontwikkeling en de centrale rol van het onderwijs. Deze uitdagingen kunnen ook kansen bieden die gegrepen moeten worden.
In hun bijdragen vragen de maatschappelijke groepen o.a. meer coherentie in de manier waarop de verschillende beleidsniveaus de uitvoering van de SDGs en de daarbij horende targets opvolgen. Dit betekent niet enkel aandacht voor de interne Belgische beleidscoherentie, maar ook coherentie met de Europese en internationale context gezien de economische, ecologische en sociale impact over de grenzen heen.
Voorliggende VNR toont dat de overheden in België en actoren zich ertoe blijven verbinden om zich in te zetten voor de SDGs door de bestaande inspanningen verder te zetten en te versterken om de Decade of Action voor duurzame ontwikkeling waar te maken, waarvoor werd opgeroepen door de VN Secretaris-Generaal.
Methodiek en proces ter voorbereiding van het rapport
De coördinatie van de voorbereiding van het Vrijwillig Nationaal Rapport (VNR) vindt plaats binnen de Interministeriële Conferentie Duurzame Ontwikkeling (IMCDO), die om deze reden werd gereactiveerd na enkele jaren stilstand. Een technische werkgroep, bestaande uit experten van de administraties van de verschillende entiteiten, coördineert de bijdragen van de entiteiten onder voorzitterschap van het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (FIDO). De leden van de IMCDO kwamen volgende richtsnoeren overeen:
- Inhoud: een evenwicht tussen de verschillende dimensies van duurzame ontwikkeling, de interne en externe componenten, een eerlijke en kritische beoordeling van de realisaties, aandacht voor het universele, transformatieve en holistische karakter van Agenda 2030, een presentatie van de indicatoren voor de monitoring van de SDGs om de sterktes en zwaktes van België te identificeren en een presentatie van het gevoerde beleid en de nieuwe uitdagingen sinds 2017;
- Structuur: een inhoudsopgave op basis van de door de Verenigde Naties voorgestelde richtsnoeren; er is gekozen voor een synthetische aanpak waarbij de VNR de essentiële elementen presenteert van de bijdragen van de overheden aan de SDGs en verwijst naar een bijlage waarin de gedetailleerde bijdrage van de verschillende entiteiten in worden opgenomen.
- Proces: de verschillende overheidsinstanties en de georganiseerde maatschappelijke groepen vanaf het begin bij het proces betrekken om het verslag te voeden.
Vanaf juli 2022 ontvingen de verschillende overheden en actoren van het maatschappelijk middenveld een vraag tot bijdrage aan de voorbereiding van de VNR. De Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling vroeg daarbij input van de leden van de belangrijkste adviesraden. Ook werd rekening gehouden met het No One Left Behind-beginsel en werd een specifieke lijst van organisaties gecontacteerd die de meest kwetsbare maatschappelijke groepen vertegenwoordigen.
Tijdens het SDG Forum, dat plaatsvond op 4 oktober 2022, werden deze bijdragen afgerond. Het SDG Forum wordt georganiseerd door ongeveer 20 partnerorganisaties uit alle hoeken van de duurzame ontwikkelingssector en is het eerste multistakeholderforum over de SDG's in de Benelux. Het doel is om organisaties uit een breed scala aan sectoren met elkaar in contact te brengen door middel van een reeks workshops, plenaire sessies en paneldebatten. Het forum geeft beleidsmakers, bedrijven, NGO's en academici de kans om elkaar te ontmoeten en SDG-ideeën en oplossingen uit te wisselen.
Deze bijdragen werden inmiddels op deze website sdgs.be gepubliceerd en in een ontwerpverslag samengevat. De bijdragen van de georganiseerde maatschappelijke groepen maken integraal deel uit van de VNR, naast de bijdragen van de overheden, hiervan wordt er duidelijk onderscheid gemaakt in de tekst.
Begin 2023 legden we het ontwerprapport voor aan de belangrijkste adviesraden van het maatschappelijk middenveld. Op verzoek van de Interministeriële Conferentie Duurzame Ontwikkeling stelde de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling samen met andere adviesraden een gezamenlijk advies op. In mei 2023 boog de conferentie zich over de definitieve goedkeuring van de VNR.