Federaal planbureau publiceert vooruitgangsrapport over SDGs

Het Federaal Planbureau publiceerde zopas zijn rapport 2017 rond duurzame ontwikkeling. Dit rapport geeft een stand van zaken van de vooruitgang die Belgie maakt op het vlak van de SDGs. Er wordt eveneens een methodologie in voorgesteld om deze doelstellingen te concretiseren en zo beter meetbaar en toepasbaar te maken in ons land. Waar staan we met de realisatie van de SDGs? Gaan we de goede richting uit? Dat hangt af van de maatregelen die Belgie neemt, zo klinkt het in het rapport. 

Wat zijn de SDGs? Een overzicht.

In 2015 keurden de Verenigde Naties de Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling goed, met 17 “SDGs” (of “duurzame-ontwikkelingsdoelen”). Door hun internationale toepassing vormen deze SDGs een echt keerpunt in de concretisering van de duurzame ontwikkeling. Het zijn de instrumenten die de regeringen, de ondernemingen en de burgers op weg zetten om te ijveren voor realisatie ervan.

De 17 doelstellingen zijn verder onderverdeeld in 169 subdoelstellingen, die op hun beurt worden geëvalueerd op basis van 232 indicatoren, uitgewerkt door de Statistische Commissie van de VN. Op basis van deze indicatoren kan de vooruitgang op het vlak van de SDGs worden ingeschat. België heeft zich net zoals de rest van de wereld geëngageerd om de SDGs te bereiken en moet hiervoor de nodige beleidsmaatregelen nemen en regelmatig de gerealiseerde vooruitgang evalueren.

Hoe kunnen de SDGs aan de Belgische context worden aangepast?

Deze SDGs, subdoelstellingen en indicatoren werden allemaal op een algemene manier geformuleerd zodat ze op alle landen toepasbaar zijn. Om ze relevanter en concreter te maken voor België, is het belangrijk ze te harmoniseren en naar de Belgische context te vertalen. Zo luidt het advies van het Federaal Planbureau in zijn rapport. Hiervoor wordt rekening gehouden met het gevoerde beleid, de nationale kenmerken en (inter)nationale engagementen rond duurzame ontwikkeling van de voorbije jaren in hun globaliteit, zoals de Federale beleidsvisie op lange termijn rond duurzame ontwikkeling of de Europa 2020-strategie bijvoorbeeld.

Zal België de SDGs bereiken?

Bij het opmaken van deze balans werden 34 indicatoren bestudeerd. Het gaat om de indicatoren voorgesteld in het Vrijwillig nationaal onderzoek dat België in 2017 aan de VN voorstelde. Van deze 34 indicatoren zijn er slechts 17 die een precies doel vastleggen (dit wil zeggen een becijferde doelstelling met een deadline).

17 indicatoren met cijferdoel

Als België op het huidige tempo verder werkt, zullen 3 van de 17 doelstellingen tegen 2030 in het groen staan:

• onderzoek en ontwikkeling
• duurzame visserij
• zee-oppervlakte in het Natura 2000-gebied

2 doelstellingen zullen bijna gerealiseerd zijn:

• vrouwelijke parlementsleden
• hernieuwbare energie

Als we weten dat één van de 17 indicatoren niet kan worden geanalyseerd bij gebrek aan voldoende gegevens, zouden de 11 resterende indicatoren a priori hun doel niet bereiken tegen 2030. Toch kan worden gesteld dat 8 ervan in de goede richting gaan maar momenteel te langzaam evolueren.

17 indicatoren zonder cijferdoel

Wat de andere 17 indicatoren betreft, waarvoor er geen bepaalde doelstelling is, stellen we een positieve prognose vast voor 7 ervan, onder meer:

• oppervlakte biologische landbouw
• jongeren die niet werken en noch onderwijs noch opleiding volgen
• armoederisico

Hiertegenover staat dat  3 indicatoren zich van hun doelstelling verwijderen:

• overmatige schuldenlast van gezinnen
• gebrekkige huisvesting
• populatie weidevogels

Voor de overige 7 indicatoren is er op basis van de beschikbare statistische gegevens een status quo.

De volgende tabel van het Federaal Planbureau geeft een synthetisch overzicht van de resultaten van België:

Conclusie

Al deze bruto gegevens wijzen op een bepaalde tendens maar moeten verder worden uitgesplitst om ze preciezer te maken. Hoewel de kloof tussen mannen en vrouwen bijvoorbeeld vermindert, stellen we toch nog grote verschillen vast tussen hun respectievelijke lonen. In dezelfde zin bestaat er ook nog altijd een grote kloof in functie van opleiding en inkomen. We stellen vast dat de jongeren het gemiddeld minder goed hebben dan de ouderen in het algemeen.

Na een bijzonder gedetailleerde analyse besluit het verslag toch met een positieve noot: België kan tegen 2030 nog steeds de SDGs bereiken. Maar daarvoor is er een nieuw beleid nodig met aanzienlijke maatschappelijke veranderingen. Dit beleid en deze veranderingen moeten nog worden bepaald. Het komt er bovendien op neer dat voor elke nieuwe beleidsmaatregel de bijbehorende SDGs moeten worden geïdentificeerd en becijferde, precieze indicatoren moeten worden vastgelegd om er de opvolging van te kunnen meten. Om deze conclusie uit te leggen hebben de analisten hoofdzakelijk hun onderzoek verfijnd met voorstellen van scenario’s op het gebied van armoede, energie en transport.

Alle details van deze analyse vind je terug in het rapport van het Federaal Planbureau.